Albrecht III van Saksen

Herzog Albrecht der Beherzte von Sachsen, geschilderd door een onbekende Belgische meester. Afb. Wikipedia. Licentie: Public Domain.

Albrecht III van Saksen (1443-1500)

Albrecht wordt geboren te Grimma op 27 januari 1443; hij ovelijdt te Emden 12 september 1500. Als bijnaam draagt hij de naam de Kloekmoedige. Hij is van 1485 tot 1500 hertog van Saksen. Hij is de jongere zoon van keurvorst Frederik de Zachtmoedige en eerste heerser van de linie van het Huis Wettin. Daarmee is hij de stamvader van de latere keurvorsten en koningen van Saksen. Op twaalfjarige leeftijd wordt hij samen met zijn broer Ernst van Saksen ontvoerd door een zekere Kunz von Kaufungen, maar hij weet te ontsnappen en brengt enkele jaren door aan het hof van keizer Frederik III in Wenen. In 1464 trouwt hij met hij Sidonia een dochter van George van Podiebrad, koning van Bohemen, maar als George in 1471 sterft, weet hij de kroon van Bohemen niet te verwerven. Later in dat jaar 1464 sterft keurvorst Frederik II en Albrecht en Ernst besluiten samen over Saksen te heersen.

In 1485 wordt Saksen echter aangevallen door Thüringen. Bij het verdrag van Leipzig wordt Saksen in tweeën gesplitst: Albrecht verkrijgt het westelijk gedeelte van Saksen, Meißen, zijn broer bleef Keurvorst van Saksen, en behoudt de controle over de oostelijke delen van Saksen, Wittenberg. Omdat Saksen-Meissen veel rijker is dan de Ernestijnse delen van Saksen, en Albrecht nu ook het noorden van Thüringen weet in te lijven, wordt Albrecht verplicht 100.000 florijnen te betalen aan Ernest als schadevergoeding. Deze ongelijke deling van Saksen leidt 80 jaar later tot een conflict tussen de beide linies.

In 1475, gedurende de campagne tegen Karel de Stoute van Bourgondië, verkrijgt Albrecht veel lof als een capabel militair leider, en in 1487 leidt hij een expeditie tegen Koning Matthias Corvinus van Hongarije, die echter faalt omdat keizer Frederik III te weinig steun geeft.

In 1488 helpt Albrecht om Maximiliaan van Oostenrijk te bevrijden nadat rebellen in Brugge hem gevangen hebben gezet. In 1489 wordt Albrecht achtergelaten als diens plaatsvervanger om de oorlog voort te zetten, en hij weet voor Maximiliaan de graafschappen Holland en Vlaanderen en het hertogdom Brabant terug te veroveren, maar omdat hem niet wordt toegestaan deze districten te plunderen, leidt dit tot een groot financieel verlies.

Albrecht van Saksen en Groningen en Friesland

Als betaling voor zijn diensten maakt Maximiliaan Albrecht in 1498 tot gouverneur (potestaat) van Friesland. Friesland, met inbegrip van de Ommelanden, maakt wel deel uit van het Heilige Roomse Rijk, maar ziet zich als rijksonmiddellijk. Het heeft nimmer een heer gekend, althans een heer heeft er nimmer blijvend gezag weten te verwerven. De Friese landen zijn aan het einde van de 15e eeuw het strijdtoneel van de conflicten tussen Schieringers en Vetkopers.

De stad Groningen lijkt in die conflicten de enige machtsfactor die handelend kan optreden en breidt haar macht uit tot vrijwel geheel Friesland en Groningen. Om de macht van de stad in te dammen wordt Albrecht door sommigen in Friesland met open armen ontvangen. Hij weet Friesland voor het grootste gedeelte onder controle te krijgen en wordt ook door Groningen als heer erkend.

Zodra hij is teruggekeerd naar Saksen-Meissen blijkt zijn erkenning echter vooral een lippendienst. Groningen wordt binnengevallen door graaf Edzard van Oost-Friesland. Kort daarna sterft Albrecht nabij Emden en wordt begraven in Meißen. Hij wordt opgevolgd door zijn zonen George met de Baard, (1471-1539) en Hendrik V de Vrome (1473-1541). Georg wordt hertog van Saksen en Hendrik erfelijk protestaat van Friesland.

De verovering door Albrecht III van de Friese landen markeert wel het definitieve einde van de Friese Vrijheid. Ook de Friese taal wordt daarna als bestuurstaal vervangen door het Nederduits.
Ter herinnering aan Albrecht III van Saksen sticht Frederik August II van Saksen in 1850 een Albrechtsorde en ter herinnering aan zijn vrouw Sidonia komt er twinig jaar later een Sidonia-Orde.

Lees meer over Albrecht van Saksen in het artikel Schieringers en Vetkopers.

Bron:
Wikipedia, Albrecht van Saksen, geraadpleegd 11 oktober 2013.

Deze pagina maakt deel uit van www.nazatendevries.nl. Aan bovenstaande tekst is de uiterste zorg-vuldigheid besteed. Desondanks kunnen er best fouten voorkomen. Constateer je fouten en/of heb je vragen, correcties, aanvullingen......... geef die dan even aan mij door via mijn E-mail adres (zie rode balk boven). Wij hebben ons uiterste best gedaan om de auteurs van teksten/citaten en copyrightbepalingen van afbeeldingen te achterhalen. Mocht je rechthebbende zijn en hierover vragen of opmerkingen hebben, neem dan contact op via e-mail. Lees ook de 'Disclaimer' en 'Privacy' voor méér informatie en laat ook eens een bericht achter in het Gastenboek, dan weet ik waarvoor ik het doe.
Hoogeveen, 11 okt. 2013. Update: 23 december 2020. Revisie: 26 juli 2023. Samenstelling/webmaster: Harm Hillinga.			↑ Top